Zaburzenia emocjonalne
Jednym z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych jest depresja. Odczucie przygnębienia i smutku, szybkie męczenie się, nawet przy niewielkich aktywnościach, utrata zainteresowań, utrata radości życia i przeżywania przyjemności – mogą rozwijać się powoli, narastać w ciągu wielu tygodni. Z czasem może pojawić się apatia, uczucie pustki. Innym może towarzyszyć rozdrażnienie, wrogość. U wielu chorych obniżeniu nastroju towarzyszy lęk, stały niepokój. Pojawiają się zaburzenia snu, apetytu i libido. Objawy mogą zmieniać się w ciągu dnia – np. gdy nastrój poprawia się wieczorem. Często objawom emocjonalnym towarzyszą zaburzenia funkcji poznawczych – pojawiają się trudności z koncentracją i skupieniem uwagi. Chorzy skarżą się na pogorszenie pamięci, trudności w uczeniu się. Pojawia się obniżona samoocena, negatywne myślenie o sobie. Chory często przeżywa poczucie winy, widzi przyszłość w czarnych barwach. Pojawiają się myśli, a czasem i próby samobójcze.
Innym rodzajem zaburzeń emocjonalnych są zaburzenia lękowe. Według klasyfikacji ICD-10 zaburzenia lękowe można podzielić na fobie, inne zaburzenia lękowe (zespół lęku panicznego, zespół lęku uogólnionego, mieszane zaburzenia lękowo-depresyjne) oraz zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne. Podstawowym objawem zaburzeń lękowych jest odczuwanie silnego, irracjonalnego lęku.
Do zaburzeń nerwicowych zalicza się także reakcje na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne. Pojawiają się w konsekwencji doświadczenia zdarzenia traumatycznego (na skutek katastrof naturalnych, spowodowanych przez człowieka a także doświadczenia przemocy i agresji). Poczucie oszołomienia, zaburzenia orientacji, nieumiejętność zrozumienia sytuacji, często współtowarzyszy im paniczny lęk.
Stres, nie tylko doświadczany w wyniku traumy, może niekorzystnie wpływać na funkcjonowanie człowieka. Chroniczne doświadczanie stresu może być przyczyną wielu dolegliwości i chorób. Powoduje uczucie wyczerpania, może powodować zaburzenia snu i przyczynić się do takich chorób jak cukrzyca, nadciśnienie.
Zaburzenia afektywne i nerwicowe wymagają zintegrowanego leczenia. Często niezbędna jest odpowiednia farmakoterapia, bardzo ważna jest także terapia psychologiczna oraz psychoedukacja.